Wat is het?
Artritis is een brede naam voor een aantal aandoeningen die de normale werking van een gewricht verstoren. Elk gewricht van het lichaam kan worden aangetast. Van de leeftijd van 60 jaar vertoont iedereen wel ergens enige vorm van gewrichtsslijtage, maar niet iedereen vertoont hier hinder van. Deze slijtage wordt vaak aangeduid als artrose.
Artrose ontstaat als gevolg van geleidelijk aan wegslijten van het gewrichtskraakbeen. Dit kraakbeen bedekt de beenderen van het gewricht en is noodzakelijk om vlot en soepel te bewegen. Indien het kraakbeen te dun wordt of beschadigd is, kan dit een ontstekingsreactie veroorzaken met pijn, zwelling en roodheid tot gevolg.
De meeste patiënten klagen van pijn en stijfheid in de enkel. Dit slijtageproces gaat traag verder en kan aanleiding geven tot toenemende pijn dat het stappatroon verandert en het moeilijk maakt om nog lange afstanden te wandelen. De pijn en de stijfheid gaan op termijn de beweeglijkheid en functie belemmeren en kan gaan wegen op het dagelijks leven. Na een langdurige aantasting van het kraakbeen kan de voet en enkel ook misvormen waarbij de as van de voet en enkel niet mooi onder de knie en heup gaat staan.
De meest normale vorm van slijtage is de natuurlijke slijtage door het langdurig gebruik. Dit noemt men primaire of natuurlijke artrose. Het kraakbeen van de enkel heeft een andere kwaliteit dan deze van de knie en heup en de natuurlijke pijnlijke artrose van de enkel komt minder vaak voor dan deze in de knie en heup. Iedereen kent wel iemand die een pijnlijk knie of heupgewricht heeft waarbij een vervanging of prothese werd bijgeplaatst.
In de enkel is de meest verspreide vorm de artrose diegene die ontstaat na een ongeval. Bij een enkelbreuk raakt vaak het kraakbeen beschadigd waarna het slijtageproces zich versneld kan inzetten.
Een ander voorkomende oorzaak is een abnormaal gebruik van het gewricht. Dit zien we vaak na enkelverstuikingen. Een gescheurde enkelband of een zware enkelverstuiking kan een andere beweeglijkheid in het gewricht veroorzaken waardoor het kraakbeen anders belast wordt en hierdoor sneller gaat afslijten.
Minder vaak voorkomende vormen zijn gewrichtsontstekingen die veroorzaakt worden door gewrichtsreuma , Jicht, Lupus , gewrichtspsoriasis, Spondylitis Ankylosans , Hemofilie en Hemochromatose.
Diagnose
De enkel bestaat uit 2 gewrichten, namelijk het onderste en het bovenste spronggewricht. Beiden gewrichten kunnen afzonderlijk of gelijktijdig aangetast zijn door het slijtagefenomeen. Onze gewrichten worden samengehouden door stevige gewrichtsbanden, de ligamenten. Alle spieren, pezen en ligamenten rond het gewricht werken perfect samen om het gewricht optimaal te laten functioneren.
Bij een pijnlijke artrose kan deze werking verstoord worden en voel je een verstijving en pijn in het enkelgewricht.
Je orthopedische chirurg kan op basis van het type pijn dat je meedeelt, verdere bevraging en klinisch onderzoek vaak al een beginnende diagnose stellen.
De orthopedist gaat vaak als eerste stap staande radiografieën laten uitvoeren om de diagnose te bevestigen. Afhankelijk van deze eerste bevindingen kan hij/zij dan nog meer gespecialiseerde onderzoeken zoals CT-scan, MRI en Bot scintigrafie aanvragen.
Behandeling
Eens de diagnose gesteld is, zal je arts een behandeling instellen. De behandeling gaat er op gericht zijn om de pijn onder de controle te krijgen, de mobiliteit te bewaren, de misvormingen te ondersteunen en de dagdagelijkse activiteiten te onderhouden.
Op dit ogenblik bestaat er nog geen behandeling om het versleten kraakbeen terug te laten groeien. Alle behandelingen zijn er dan ook op gericht om het goede kraakbeen te beschermen en de natuurlijke evolutie van de aandoening te vertragen.
Medicatie gaat er vooral op gericht zijn om de pijn onder controle te krijgen. Typisch zal de arts paracetamol a ratio van 2 à 3 gr per dag voorschrijven, gecombineerd met korte episodes van ontstekingsremmers, ijsapplicaties en zachte kinesitherapie. Glucosamine heeft niet echt een wetenschappelijke bewijs op de evolutie van de aandoening.
Cortisone infiltraties kunnen een kortstondige verlichting van de pijn geven. Een alternatief is het infiltreren van hyaluronzuur (substituut van natuurlijk gewrichtsvocht). Dit geeft in het enkelgewricht toch positieve resultaten naar pijn toe.
Om het gewricht te ontlasten en misvormingen te ondersteunen kunnen steunzolen, braces en eventuele maat (orthopedische) voorgeschreven worden.
Indien de pijn en de functiebeperking niet te controleren valt met deze behandelingen kan je arts je een operatieve behandeling voorstellen.
Voor het enkelgewricht bestaan er 2 grote ingrepen om je pijn en mobiliteit beter te maken. In een vroegtijdige stadium kan er een gewrichtsparende ingreep voorgesteld worden: enkelkijkoperatie of enkelosteotomie .
Bij een verder gevorderd artrose echter kan een enkel artrodese (vast zetten van de enkel) of een enkel prothese (vervanging van het gewricht door een bewegende prothese) je helpen.
Gewrichtsparende ingreep
Enkelartroscopie:
In een zeer vroegtijdig stadium kan je arts met een kijkoperatie de losse stukjes kraakbeen en osteofyten (papegaaienbekken) verwijderen.
Met een camera en aangepaste instrumenten kan meestal onder algemene narcose het gewricht opgefrist worden. Dit gebeurt meestal onder een lichte algemene narcose in het daghospitaal. De indicaties voor deze ingreep zijn echter zeer beperkt aangezien de kijkoperatie afsterving van het kraakbeen en verdere kraakbeenschade kan bevorderen.
Na de kijkoperatie stap je 2 weken met krukken. Nadien start de revalidatie bij de kine om de beweeglijkheid van het gewricht te onderhouden.
Deze operatie heeft ook maar een tijdelijk effect aangezien dit de verdere slijtage van het gewicht niet tegengaat, maar kan voor een bepaalde tijd je comfort verbeteren.
Selecteer je arts
Artsen
Specialisaties
Blessures
Onderzoeken
Contacteer ons
Gewrichtskliniek
Jos Ratinckxstraat 1 / 53
2600 Berchem
Tel: 03/237 35 74
Mail: info@gewrichtskliniek.be